سلام؛
با توجه به اينکه امشب، شب يلدا هست؛ مي‌خواستم در مورد وجه تسميه و مراسم و مناسبت‌هاي اين شب مطلبي بذارم و با شعري در اين خصوص شروع مي‌کنم.
يلداي همه شما دوستان عزيزم پيشاپيش مبارک.
همه‌ي شبهای غم، آبستن روز طرب است
یوســـــــف روز ز چــــــاه شـب یلــــدا آیـــــد
************ *****
یلدا شب دلتنگی و تنهایی
پائیز..... ای تنها گل همیشه بهارم...
پائیز ..... ای همسفر شبهای گمگشته ام
پائیز ..... ای تنها فصل نوشتن...
پائیزم...
بی تو پس از یلدا چه کنم....
بی تو دفتر شعرم پر از تنهایی...
بی تو من مسافر تنهای رفتن...
به من بگو: بی تو با پس کوچه های بارانی چه کنم...؟
پائیزم...
ای تازه تر از همیشه...
پائیزم...
ای نشسته بر پر مرغان نگاهم...
پائیزم...
بی تو من بی شب و بی شمع و بی ترانه ....
بی تو اما بیادت
سبز تر از همیشه
آبی تر از فردا
جاری تر از دریا
من ترانه خواهم گفت...
باید می نوشتم همه هق هق تنهائی ات را...
مرا بیاد داشته باش
ای که در دل داری هوای رفتن...
**************************************
یلدا چه شبی است؟
شب یلدا یا شب چله
ایرانیان قدیم شادی و نشاط را از موهبت‌های خدایی و غم و اندوه و تیره دلی را از پدیده های اهریمنی می پنداشتند.
مراسم نوروز، جشن مهرگان، جشن سِده، چهارشنبه سوری و شب یلدا و سنت‌های دیگر، در واقع بیانگر این حقیقت است؛ كه ایرانیان پس از رهایی از بیدادگری و ستم به شكرانه بازیافتن آزادی، جشن برپا می‌ساختند و پیروزی نیكی بر بدی و روشنایی بر تاریكی و داد بر ستم را گرامی می داشتند.
شب یلدا نیز یكی از این موارد است. در دوران كهن، شب مظهر تاریكی و تباهی و وحشت بوده و اغلب سعی می كردند كه شب هنگام با افروختن آتش و افزودن نور، خانه روشن باشد. تا پلیدی و تباهی در آن راه نیابد. شب یلدا طولانی‌ترین شب‌ها است. یعنی تسلط تاریكی بر زمین از تسلط نور خورشید و روشنایی می كاهد؛ و چون فردای این شب روشنایی بر ظلمت غالب و روز طولانی می شود، ایرانیان تولد دوباره خورشید را كه مظهر روشنایی است جشن می گیرند.
در ایران كهن هر یك از سی روز ماه، نامی ویژه دارد، كه نام فرشتگان است. نام دوازده ماه سال نیز در میان آنهاست. در هر ماه روزی را كه نام روز با نام ماه یكی باشد، جشن می گرفتند .
دی ماه، در ایران كهن، چهار جشن، وجود داشت. نخستین روز دی ماه و روزهای هشتم، پانزدهم و بیست و سوم، سه روزی كه نام ماه و نام روز یكی بود. و در این سی روز ماه، سه روز آن «دی» نام دارد و هر سه روز را در گذشته جشن می‌گرفتند. امروز از این چهار جشن تنها شب نخستین روز دی ماه، یا شب یلدا را جشن می گیرند، یعنی آخرین شب پاییز، نخستین شب زمستان، پایان قوس، آغاز جدی و درازترین شب سال.
یلدا از نظر معنی معادل با كلمه نوئل از ریشه ناتالیس رومی به معنی تولد است و نوئل از ریشه یلدا است.
واژه یلدا سریانی و به معنی ولادت است . ولادت خورشید ( مهر و میترا ) و رومیان آن را ( ناتالیس انویكتوس ) یعنی روز ( تولد مهر شكست ناپذیر ) نامند .
آیا می دانید حكایت درخت كریسمس و ستاره بالای آن چیست؟
از منابع رومی می دانیم که پیران و پاکان در این شب به تپه ای رفته، با لباس نو و مراسمی از آسمان می خواستند که آن «رهبربزرگ» را برای رستگاری آدمیان گسیل دارد و باور داشتند که نشانه زایش آن ناجی، ستاره ایست که بالای کوهی – به نام کوه فیروزی- که دارای درخت بسیار زیبایی بوده است، پدیدار خواهد شد.
ظاهرا پس از مسیحی شدن رومیان، سیصد سال بعد از تولد عیسی مسیح، کلیسا جشن تولد مهر را به عنوان زادروز عیسی پذیرفت، زیرا، موقع تولد او دقیقاً معلوم نبود. ازین روست که تا امروز بابانوئل با لباس و کلاه موبدان ظاهر میشود و درخت سرو و ستاره بالای آن هم یادگار مهری هاست، همچنین گفته میشود وقتی میتراییسم از تمدن ایران باستان در جهان گسترش یافت،در روم و بسیاری از کشورهای اروپایی، روز 21 دسامبر ( 30 آذر ) به عنوان تولد میترا جشن گرفته میشد.ولی پس از قرن چهارم میلادی در پی اشتباهی كه در محاسبه روز كبیسه رخ داد. این روز به 25 دسامبر انتقال یافت!
آیین شب یلدا یا شب چله
صدای پای یلدا آرام آرام به گوش می رسد. پدربزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها خانه را برای استقبال از فرزندان می آرایند و فرزندان و نوه ها نیز از آن سوی برای دیدار بزرگان خانواده بی قرارند.
برگزاری مراسم یلدا ، آیینی خانوادگی است و گردهمایی ها به خویشاوندان و دوستان نزدیك محدود میشود.
ایران كشوری با فرهنگی غنی است كه مردمانش بنا به ذوق و سلیقه و طبیعت منطقه ای كه در آن زیست می كنند هر یك برای برگزاری سنت های كهن آداب خاص خود را دارند.
آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص ، هندوانه، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون است که همه جنبه نمادی دارند و نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند.
فال حافظ و شاهنامه خوانی
یكی دیگر از رسم های شب یلدا، «فال حافظ گرفتن» است اگر رسم ها و آیین های دیگر یلدا را میراثی از فرهنگ چند هزار ساله بدانیم ولی فال حافظ گرفتن در شب یلدا در سده های اخیر به رسم های شب یلدا افزوده شده است.
شاهنامه خوانی و قصه گویی پدربزرگ و مادربزرگ دور كرسی برای كوچكترها نیز از آیین های یلدا است كه خاطرات شیرینی برای بزرگسالی آنها فراهم می آورد.
با توجه به اينکه امشب، شب يلدا هست؛ مي‌خواستم در مورد وجه تسميه و مراسم و مناسبت‌هاي اين شب مطلبي بذارم و با شعري در اين خصوص شروع مي‌کنم.
يلداي همه شما دوستان عزيزم پيشاپيش مبارک.
همه‌ي شبهای غم، آبستن روز طرب است
یوســـــــف روز ز چــــــاه شـب یلــــدا آیـــــد
************ *****
یلدا شب دلتنگی و تنهایی
پائیز..... ای تنها گل همیشه بهارم...
پائیز ..... ای همسفر شبهای گمگشته ام
پائیز ..... ای تنها فصل نوشتن...
پائیزم...
بی تو پس از یلدا چه کنم....
بی تو دفتر شعرم پر از تنهایی...
بی تو من مسافر تنهای رفتن...
به من بگو: بی تو با پس کوچه های بارانی چه کنم...؟
پائیزم...
ای تازه تر از همیشه...
پائیزم...
ای نشسته بر پر مرغان نگاهم...
پائیزم...
بی تو من بی شب و بی شمع و بی ترانه ....
بی تو اما بیادت
سبز تر از همیشه
آبی تر از فردا
جاری تر از دریا
من ترانه خواهم گفت...
باید می نوشتم همه هق هق تنهائی ات را...
مرا بیاد داشته باش
ای که در دل داری هوای رفتن...
**************************************
یلدا چه شبی است؟
شب یلدا یا شب چله
ایرانیان قدیم شادی و نشاط را از موهبت‌های خدایی و غم و اندوه و تیره دلی را از پدیده های اهریمنی می پنداشتند.
مراسم نوروز، جشن مهرگان، جشن سِده، چهارشنبه سوری و شب یلدا و سنت‌های دیگر، در واقع بیانگر این حقیقت است؛ كه ایرانیان پس از رهایی از بیدادگری و ستم به شكرانه بازیافتن آزادی، جشن برپا می‌ساختند و پیروزی نیكی بر بدی و روشنایی بر تاریكی و داد بر ستم را گرامی می داشتند.
شب یلدا نیز یكی از این موارد است. در دوران كهن، شب مظهر تاریكی و تباهی و وحشت بوده و اغلب سعی می كردند كه شب هنگام با افروختن آتش و افزودن نور، خانه روشن باشد. تا پلیدی و تباهی در آن راه نیابد. شب یلدا طولانی‌ترین شب‌ها است. یعنی تسلط تاریكی بر زمین از تسلط نور خورشید و روشنایی می كاهد؛ و چون فردای این شب روشنایی بر ظلمت غالب و روز طولانی می شود، ایرانیان تولد دوباره خورشید را كه مظهر روشنایی است جشن می گیرند.
در ایران كهن هر یك از سی روز ماه، نامی ویژه دارد، كه نام فرشتگان است. نام دوازده ماه سال نیز در میان آنهاست. در هر ماه روزی را كه نام روز با نام ماه یكی باشد، جشن می گرفتند .
دی ماه، در ایران كهن، چهار جشن، وجود داشت. نخستین روز دی ماه و روزهای هشتم، پانزدهم و بیست و سوم، سه روزی كه نام ماه و نام روز یكی بود. و در این سی روز ماه، سه روز آن «دی» نام دارد و هر سه روز را در گذشته جشن می‌گرفتند. امروز از این چهار جشن تنها شب نخستین روز دی ماه، یا شب یلدا را جشن می گیرند، یعنی آخرین شب پاییز، نخستین شب زمستان، پایان قوس، آغاز جدی و درازترین شب سال.
یلدا از نظر معنی معادل با كلمه نوئل از ریشه ناتالیس رومی به معنی تولد است و نوئل از ریشه یلدا است.
واژه یلدا سریانی و به معنی ولادت است . ولادت خورشید ( مهر و میترا ) و رومیان آن را ( ناتالیس انویكتوس ) یعنی روز ( تولد مهر شكست ناپذیر ) نامند .
آیا می دانید حكایت درخت كریسمس و ستاره بالای آن چیست؟
از منابع رومی می دانیم که پیران و پاکان در این شب به تپه ای رفته، با لباس نو و مراسمی از آسمان می خواستند که آن «رهبربزرگ» را برای رستگاری آدمیان گسیل دارد و باور داشتند که نشانه زایش آن ناجی، ستاره ایست که بالای کوهی – به نام کوه فیروزی- که دارای درخت بسیار زیبایی بوده است، پدیدار خواهد شد.
ظاهرا پس از مسیحی شدن رومیان، سیصد سال بعد از تولد عیسی مسیح، کلیسا جشن تولد مهر را به عنوان زادروز عیسی پذیرفت، زیرا، موقع تولد او دقیقاً معلوم نبود. ازین روست که تا امروز بابانوئل با لباس و کلاه موبدان ظاهر میشود و درخت سرو و ستاره بالای آن هم یادگار مهری هاست، همچنین گفته میشود وقتی میتراییسم از تمدن ایران باستان در جهان گسترش یافت،در روم و بسیاری از کشورهای اروپایی، روز 21 دسامبر ( 30 آذر ) به عنوان تولد میترا جشن گرفته میشد.ولی پس از قرن چهارم میلادی در پی اشتباهی كه در محاسبه روز كبیسه رخ داد. این روز به 25 دسامبر انتقال یافت!
آیین شب یلدا یا شب چله
صدای پای یلدا آرام آرام به گوش می رسد. پدربزرگ‌ها و مادر بزرگ‌ها خانه را برای استقبال از فرزندان می آرایند و فرزندان و نوه ها نیز از آن سوی برای دیدار بزرگان خانواده بی قرارند.
برگزاری مراسم یلدا ، آیینی خانوادگی است و گردهمایی ها به خویشاوندان و دوستان نزدیك محدود میشود.
ایران كشوری با فرهنگی غنی است كه مردمانش بنا به ذوق و سلیقه و طبیعت منطقه ای كه در آن زیست می كنند هر یك برای برگزاری سنت های كهن آداب خاص خود را دارند.
آیین شب یلدا یا شب چله، خوردن آجیل مخصوص ، هندوانه، انار و شیرینی و میوه‌های گوناگون است که همه جنبه نمادی دارند و نشانه برکت، تندرستی، فراوانی و شادکامی هستند.
فال حافظ و شاهنامه خوانی
یكی دیگر از رسم های شب یلدا، «فال حافظ گرفتن» است اگر رسم ها و آیین های دیگر یلدا را میراثی از فرهنگ چند هزار ساله بدانیم ولی فال حافظ گرفتن در شب یلدا در سده های اخیر به رسم های شب یلدا افزوده شده است.
شاهنامه خوانی و قصه گویی پدربزرگ و مادربزرگ دور كرسی برای كوچكترها نیز از آیین های یلدا است كه خاطرات شیرینی برای بزرگسالی آنها فراهم می آورد.
برنده گرین کارت لاتاری 2010.
ساکن لوس آنجلس، کالیفرنیا.
ساکن لوس آنجلس، کالیفرنیا.
)